Thời gian qua, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau đã phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành tỉnh, Uỷ ban nhân dân các huyện Ngọc Hiển, Năm Căn, Phú Tân, Đồn Biên phòng Đất Mũi, chính quyền địa phương và các cơ quan, đơn vị chức năng liên quan để tuyên truyền, phổ biến đến cộng đồng dân cư sống ven và trên lâm phần Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau các quy định của pháp luật về lâm nghiệp, đất đai, thuỷ sản,… Phối hợp triển khai thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ, phát triển tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học, phát triển du lịch và nâng cao sinh kế cộng đồng người dân sống ven và trên lâm phần Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau; thực hiện chống khai thác IUU, nghiêm cấm sử dụng hoá chất cấm, chất độc, chất nổ, xung điện, ngư cụ, dụng cụ khai thác thủy sản có tính huỷ diệt, tận diệt nguồn lợi thuỷ sản, ra quân giải tỏa các chướng ngại vật ven sông, biển, bãi bồi, vận động người dân chủ động giao nộp công cụ, dụng cụ khai thác thuỷ sản trái phép; thu gom các dụng cụ săn bắt, bẫy chim, bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư, …

      Năm 2024, đã tổ chức, phối hợp tổ chức tuyên truyền 1.126 lượt thông qua các kênh thông tin (Tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh các huyện Năm Căn, Ngọc Hiển, Phú Tân 329 lượt, tuyên truyền trực tiếp đến người dân 898 lượt và tuyên truyền bằng loa phóng thanh của các Đội Quản lý, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên 228 lượt). Giám sát thông qua hệ thống camera quản lý tài nguyên thiên nhiên của Vườn, tổ chức và phối hợp tổ chức tuần tra, kiểm tra 2.835 cuộc với 8.470 lượt lực lượng tham gia (Tổ chức tuần tra, kiểm tra 2.118 cuộc và phối hợp lực lượng chức năng, chính quyền địa phương tuần tra 717 cuộc). Qua tuần tra, kiểm tra thu gom 20 lú đuôi chuột, 124 lưới đăng, phát hiện lập biên bản kiểm tra ban đầu chuyển đến cơ quan thẩm quyền xem xét, xử lý 42 vụ việc vi phạm, tổng số tiền phạt 134.500.000 đồng (Trong đó, lĩnh vực lâm nghiệp 11 vụ, số tiền phạt 27.500.000 đồng; lĩnh vực thủy sản 13 vụ với tổng số tiền phạt 95.000.000 đồng; lĩnh vực đất đai 18 vụ với tổng số tiền phạt 12.000.000 đồng), số vụ vi phạm năm 2024 giảm 45 vụ (Giảm 48,3%) so cùng kỳ năm 2023.

Ảnh: Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau phối hợp lực lượng chức năng tuyên truyền,
tháo dỡ chướng ngại vật, các dụng cụ khai thác thuỷ sản trái phép

      Tuy nhiên, trên các địa phận giáp ranh với Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, qua phối hợp kiểm tra, rà soát vẫn còn khoảng 10 hộ dân tự ý xây dựng các lò để hầm than trái phép (đường kính mỗi lò từ 1,2 - 1,5m, cao khoảng 1,5m), các lò hoạt động gần như thường xuyên, trong đó có một số lò tạm ngưng vì không có nguyên liệu, các hộ này đa số là hộ nghèo, cận nghèo, thiếu tư liệu sản xuất, hoạt động với hình thức riêng lẻ, quy mô nhỏ, xây dựng thô sơ, nguồn gốc lâm sản được dùng để làm nguyên liệu hầm than hầu hết không có chứng từ hợp pháp, chủ yếu là cành, nhánh, gốc cây khô, số lò than này hoạt động đã khá lâu. 

      Ngoài ra, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau đã phối hợp Đồn Biên phòng Đất Mũi, chính quyền địa phương, lực lượng kiểm lâm, Ban Quản lý rừng phòng hộ Đất Mũi, các Tổ Quản lý, bảo vệ rừng… trực tiếp tổ chức nhiều cuộc tuyên truyền, giáo dục thuyết phục để người dân am hiểu về ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của tài nguyên thiên nhiên, rừng, biển, đa dạng sinh học, nhận thức rõ trách nhiệm và tự giác tham gia công tác quản lý, bảo vệ, phát triển tài nguyên rừng, biển. Bên cạnh đó, tổ chức gặp gỡ, vận động các hộ dân cam kết không chứa vựa củi khô, không hoạt động lò than trái phép, đồng thời tổ chức kiểm tra, truy quét, phá dỡ nhiều lần, đến nay số lượng có giảm nhưng vẫn chưa giải quyết được triệt để tình trạng các lò hầm than hoạt động trái phép.

Ảnh: Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau phối hợp lực lượng chức năng và chính quyền
địa phương tháo dỡ các lò than hoạt động trái phép

      Năm 2024, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau đã phối hợp lực lượng chức năng thực hiện nhiều đợt tuần tra, kiểm tra, kết quả thực hiện tháo dỡ 29 lượt lò than đang hoạt động trái phép và phát hiện lập biên bản chuyển cơ quan thẩm quyền xử lý 07 vụ tàng trữ lâm sản trái pháp luật trên các khu vực giáp ranh Vườn.

      Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau chủ động phối hợp Uỷ ban nhân dân các huyện, Đồn Biên phòng Đất Mũi, lực lượng kiểm lâm, chính quyền địa phương và các cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường quản lý, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học, tuyên truyền, giáo dục thông qua các kênh thông tin, triển khai các hoạt động phối hợp về tuần tra, kiểm tra, quản lý, bảo vệ tài nguyên thiên, phát triển du lịch, chuyển đổi ngành nghề kinh doanh, nâng cao sinh kế cộng đồng, góp phần tạo cho người dân công ăn việc làm ổn định, đời sống vật chất, tinh thần được nâng lên từ đó giảm thiểu các hành vi xâm hại tài nguyên thiên nhiên trên địa phận và khu vực giáp ranh Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau.