Dự án đánh giá tính khả thi để thiết kế đề xuất vận động dự án tín chỉ carbon xanh tại Cà Mau nhằm tiến hành tính toán định lượng dấu vết carbon, xem xét ảnh hưởng, tác động của rừng đối với vấn đề biến đổi khí hậu. Với lợi thế "trời ban" tiềm năng carbon xanh, Cà Mau đang vươn lên thành “điểm sáng” trong chiến lược tăng trưởng xanh và hướng tới “thủ phủ” năng lượng sạch...

Cuối tuần qua, tại thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau, Liên hiệp các Tổ chức Hữu nghị tỉnh Cà Mau chủ trì, phối hợp với Tổ chức Cứu trợ Trẻ em quốc tế tại Việt Nam (SCI) tổ chức lễ khởi động dự án “Đánh giá tính khả thi để thiết kế đề xuất vận động dự án tín chỉ carbon xanh tại tỉnh Cà Mau năm 2024 - 2025”.

ĐỊNH LƯỢNG DẤU VẾT CARBON XANH

Dự án nhằm đánh giá tính khả thi về các yếu tố liên quan đến tín chỉ carbon xanh, nhất là các hoạt động tiến hành tính toán định lượng dấu vết carbon, xem xét ảnh hưởng, tác động của rừng đối với vấn đề biến đổi khí hậu. Từ đó tìm ra các giải pháp giảm thiểu những ảnh hưởng của tác động; quản lý rủi ro carbon và xác định các khu vực cải tiến; cải tiến hiệu quả và giảm chi phí thông qua giảm tiêu thụ năng lượng…

Dự án còn nhằm hướng tới thúc đẩy, thu hút doanh nghiệp và cộng đồng dân cư tham gia hoạt động giảm lượng khí thải carbon, nâng cao vai trò trách nhiệm của họ qua việc thực hiện các hành động giảm phát thải khí nhà kính, giảm biến đổi khí hậu.

Mục tiêu cụ thể của dự án là đánh giá tính khả thi để cùng thiết kế văn kiện vận động dự án tín chỉ carbon xanh tại các cộng đồng ven biển ở 3 xã là Tam Giang, Tam Giang Đông và Lâm Hải của huyện Năm Căn. Cùng với chính quyền địa phương và các bên liên quan có chuyên môn để thiết kế đề xuất nội dung, mô hình vận động dự án tín chỉ carbon xanh theo đúng quy trình, tiêu chuẩn.

Chương trình được Tổ chức Cứu trợ Trẻ em Nhật Bản thông qua SCI tài trợ. Thời gian thực hiện từ ngày phê duyệt dự án 20/02/2025 đến tháng 9/2025, với tổng kinh phí trên 1,7 tỷ đồng.

Tại sự kiện, các đại biểu, cơ quan, đơn vị, địa phương đã thảo luận, đóng góp ý kiến về những vấn đề đặt ra trong thực tiễn tại địa phương, những lợi ích, cơ hội mà người dân có được khi thực hiện dự án này cũng như tác động của dự án đến môi trường; trách nhiệm cụ thể của chính quyền địa phương, người dân trong việc phối hợp triển khai dự án.

Thông qua đó, dự án góp phần giúp tỉnh Cà Mau có nền tảng cơ bản để tham gia vào thị trường tín chỉ carbon; đồng thời giúp cho cộng đồng địa phương có điều kiện cải thiện sinh kế, thích ứng với biến đổi khí hậu trong thời gian tới.

LỢI THẾ “TRỜI BAN” VỀ TIỀM NĂNG CARBON XANH

Với lợi thế là tỉnh cực Nam của Tổ quốc, ba mặt giáp biển (Biển Đông và Biển Tây hướng ra vịnh Thái Lan), rừng ngập mặn Cà Mau được mệnh danh là một trong số những cánh rừng ngập mặn lớn nhất thế giới, và hiện chỉ đứng sau rừng nguyên sinh Amazon ở Nam Mỹ. Chính địa hình đã tạo ra cho vùng đất này lợi thế phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và kinh tế biển.

Rừng Cà Mau là loại hình sinh thái đặc thù, rừng sinh thái ven biển ngập mặn được phân bố dọc ven biển với chiều dài 254 km, nằm trên tuyến hàng hải quốc tế quan trọng, cách Singapore 900 km, Malaysia 440 km. Các cụm đảo như Hòn Khoai, Hòn Chuối, Hòn Ðá Bạc, giữ vị trí chiến lược, có tiềm năng trở thành trung tâm trung chuyển năng lượng sạch.

Cùng với đó, Cà Mau còn có hệ sinh thái rừng tràm nằm sâu trong lục địa ở các huyện U Minh, Trần Văn Thời với khoảng 35.000 ha. Diện tích rừng ngập mặn ở Cà Mau chiếm khoảng 77% rừng ngập mặn của cả vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Với tổng diện tích lên đến 63.017 ha, phần lớn rừng ngập mặn đều nằm trong khu vực dự trữ sinh quyển thế giới Mũi Cà Mau và có đến trên 15.000 ha rừng thuộc địa phận Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau. Đây được xem như một “tấm lá chắn” xâm thực và xói mòn đất cực kỳ hữu hiệu. Mảng rừng ngập mặn phòng hộ này kéo dài khoảng 307 km từ tỉnh Bạc Liêu đến Đất Mũi, trải dọc qua khu vực Biển Tây, tại cửa biển Khánh Hội, huyện U Minh. 

PHÁT TRIỂN NĂNG LƯỢNG XANH, SẠCH

Sở hữu những lợi thế “trời ban” đó, Cà Mau đang từng bước khẳng định vị thế trung tâm năng lượng tái tạo của Việt Nam gồm không chỉ điện gió, điện mặt trời, mà còn hướng tới sản xuất hydrogen xanh, amoniac xanh và khai thác thị trường tín chỉ carbon. Nói cách khác, Cà Mau đang vươn lên thành “điểm sáng” trong chiến lược tăng trưởng xanh và hướng tới “thủ phủ” năng lượng sạch bền vững.

Riêng về lĩnh vực năng lượng tái tạo, đến nay tỉnh Cà Mau đã có 5 dự án điện gió với tổng công suất 170 MW, đã vận hành thương mại; và dự án Nhà máy điện gió Tân Ân 1 giai đoạn 2021 - 2025 có công suất 30 kW đang triển khai thi công.

Ngoài ra, Cà Mau có 14 dự án điện gió với tổng công suất 800 MW đã được chấp thuận đầu tư; 2 dự án điện gió với tổng công suất 200 MW đang chờ phê duyệt.

Theo Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch Điện VIII), đến năm 2035, ước tính nguồn điện gió ngoài khơi dùng để sản xuất năng lượng mới đạt 15.000 MW và tăng lên khoảng 240.000 MW vào năm 2050.

Theo tính toán của các nhà khoa học, tổng công suất điện có thể khai thác tại Cà Mau lên đến 14.000 MW, bao gồm nhiều nguồn năng lượng khác nhau.

Cụ thể, điện gió ngoài khơi với độ gió trung bình 6,3 - 7 m/s ở độ cao 80 - 100 m, giúp khai thác hiệu quả điện gió với công suất ước tính 8.500 MW, trong khi điện gió gần bờ có thể đạt khoảng 5.570 MW.

Cùng với đó, Cà Mau còn sở hữu lợi thế đặc biệt về điện mặt trời nhờ điều kiện bức xạ nhiệt cao và ổn định. Các nhà khoa học đã đo đạc và đánh giá rằng tiềm năng khai thác điện mặt trời tại Cà Mau có thể lên tới 4.000 MW với tính khả thi cao, cả về kỹ thuật lẫn kinh tế.

Nhận định về những lợi thế cùng định hướng phát triển, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Lâm Văn Bi cho rằng việc khai thác tín chỉ carbon không chỉ giúp bảo vệ rừng mà còn mang lại nguồn tài chính đáng kể, giảm áp lực ngân sách đầu tư vào lâm nghiệp.

Cũng theo ông Lâm Văn Bi, Cà Mau nhờ hệ sinh thái rừng ngập mặn rộng lớn đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ và lưu trữ carbon, nên nếu có cơ chế phù hợp, đây có thể trở thành nguồn thu bền vững, đồng thời hỗ trợ sinh kế cho người dân.

Theo Anh Khuê